در دنیای امروز، بسته‌بندی نقش مهمی در حفظ کیفیت محصولات و جلب رضایت مشتریان ایفا می‌کند. صنایع مختلف، به‌ویژه صنایع خوراکی و دارویی همواره به دنبال راهکارهایی هستند که علاوه بر افزایش دوام و ماندگاری محصولات، هزینه‌های تولید را نیز کاهش دهند. یکی از اجزای کلیدی در تولید بطری‌های پلاستیکی، پریفرم‌ها هستند که شاید در نگاه اول چندان شناخته‌شده نباشد، اما تأثیر قابل‌توجهی در کیفیت نهایی بسته‌بندی دارد. در این مقاله، به بررسی انواع پریفرم می‌پردازیم که نقش اساسی در تولید بطری‌های پلاستیکی شفاف و مقاوم دارد.
پریفورم چیست؟
پریفرم (Preform) به قطعه‌ای اولیه و لوله‌ای شکل از جنس پلاستیک گفته می‌شود که در فرآیند تزریق پلاستیک تولید شده و پس از طی مراحل مختلف، به محصول نهایی مانند بطری‌های پلاستیکی تبدیل می‌شود. این محصول بر اساس وزن، قطر دهانه، گرید، نوع رزوه و مواد اولیه تشکیل دهنده به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. برای ساخت پریفرم از مواد پلیمری مختلفی از جمله پلی وینیل کلراید(pvc)، پلی اتیلن(PE)، پلی پروپیلن(PP)، پلی کربنات(PC)، و پلی اتیلن ترفتالات (PET) استفاده می‌شود. این قطعه معمولاً از جنس پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) ساخته می‌شود و کاربرد گسترده‌ای در صنایع بسته‌بندی دارد.
انواع پریفرم
پریفرم‌ها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند. این محصولات را می‌توان بر اساس قطر دهانه، نوع دسته و رنگی که دارند به انواع مختلفی تقسیم کرد:
انواع پریفرم بر اساس شکل ظاهری
پریفرم بطری
پریفرم بطری، پریفرم نیمه‌ساخته از جنس PET (پلی‌اتیلن ترفتالات) است که پس از طی فرآیند باد شدن و شکل‌دهی، به بطری‌های پلاستیکی مورد استفاده در صنایع مختلف تبدیل می‌شود. این محصول یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در تولید بطری‌های نوشیدنی، دارویی، آرایشی و صنعتی محسوب می‌شود.
پریفرم شفاف
پریفرم‌های شفاف بی‌رنگ و شیشه‌ای هستند و در برابر مچاله شدن و پارگی مقاومت زیادی دارند. از این پریفرم‌ها برای بسته‌بندی نوشیدنی، آب معدنی و غیره استفاده می‌کنند.
پریفرم رنگی
پریفرم رنگی نوعی پریفرم PET است که با افزودن مستربچ‌های رنگی، در طیف‌های مختلفی تولید می‌شود. این پریفرم‌ها پس از فرایند باد شدن، به بطری‌های پلاستیکی رنگی تبدیل می‌شوند و کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف مانند بسته‌بندی نوشیدنی‌ها، محصولات آرایشی و بهداشتی و مواد شیمیایی دارند. این پریفرم‌ها بدنه رنگی دارند و ضخامت آن‌ها بسیار بیشتر از سایر مدل‌ها است. از این نوع برای بسته‌بندی محصولاتی که نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید باشد استفاده می‌کنند.
پریفرم جار
پریفرم جار (Jar Preform) نوعی پریفرم PET است که برای تولید ظروف پلاستیکی دهانه‌گشاد یا جارهای پلاستیکی استفاده می‌شود. این پریفرم‌ها پس از فرآیند باد کردن و شکل‌دهی به جارهای پلاستیکی با اندازه و حجم‌های مختلف تبدیل می‌شوند و کاربرد گسترده‌ای در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی دارند.
پریفرم شورت نک
پریفرم شورت نک (Short Neck Preform) نوعی پریفرم PET است که دارای طول گردن (دهانه) کوتاه‌تر نسبت به مدل‌های استاندارد است. این نوع پریفرم برای تولید بطری‌هایی طراحی شده که به درپوش‌های کوچک‌تر و سبک‌تر نیاز دارند، مانند بطری‌های آب معدنی، نوشیدنی‌های گازدار و سایر مایعات.
انواع پریفرم بر اساس نوع دسته
پریفرم‌ها را بر اساس نوع دسته به انواع زیر تقسیم بندی می‌کنند:
دسته پریفرم گازبند
از این نوع پریفرم برای بسته‌بندی نوشیدنی‌های گازدار استفاده می‌کنند. این مدل بطری‌ها دهانه 28 میلی‌متری دارند و وزن آن‌ها 18 و 21 گرم است و گنجایش آن‌ها حدود 250 سی سی است.
دسته پریفرم آب‌بند
از این بطری‌ها برای بسته‌بندی آب معدنی استفاده می‌کنند. دهانه این بطری‌ها 30 میلی‌لیتر بوده و گنجایشی بالغ بر 500 سی سی دارند.
انواع پریفرم بر اساس قطر دهانه
پریفرم‌ها بر اساس قطر دهانه‌ای که دارند به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. دهانه 50 میلی‌متری، دهانه 60 میلی‌متری، دهانه 70 میلی‌متری، دهانه 90 میلی‌متری، دهانه 28 میلی‌متری، دهانه 45 میلی‌متری، دهانه 38 میلی‌متری، دهانه 30 میلی‌متری، دهانه 24 میلی‌متری، دهانه 18 میلی‌متری از رایج‌ترین مدل‌های پریفرم بر اساس قطر دهانه هستند.
فرآیند تولید پریفرم
برای ساخت پریفرم باید مواد اولیه را وارد سیلوهای سیستم رطوبت گیر کنند و به مدت 6 ساعت تحت دمای 140 تا 170 درجه سانتی‌گراد قرار بگیرد. در این بازه زمانی رطوبت ذاتی مواد حذف شده و برای ساخت ظروف وارد دستگاه تزریق می‌شوند. موادی که به دستگاه وارد می‌شود تحت تاثیر دمای 280 درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرد و به داخل قالب‌ها تزریق می‌شوند. قطعات پریفرم بعد از شکل‌گیری توسط چیلر خنک می‌شود و شکل و ساختار آن تکمیل می‌شود.
مرحله‌ی اول تزریق پلاستیک: مواد اولیه (گرانول‌های PET) در دستگاه تزریق پلاستیک ذوب شده و داخل قالب پریفرم تزریق می‌شوند.
مرجله‌ی دوم خنک‌سازی و شکل‌گیری: پس از تزریق، پریفرم‌ها درون قالب خنک شده و به شکل اولیه خود در می‌آیند.
مرحله سوم ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل: پریفرم‌های تولیدشده برای استفاده در مراحل بعدی بسته‌بندی ذخیره می‌شوند.
کاربرد پریفرم
پریفرم‌های تولید شده از مواد پلاستیکی قابل بازیافت ساخته شده‌اند و به محیط زیست آسیبی نمی‌رسانند، همین امر موجب افزایش میزان فروش این محصول در بازار ظروف پلاستیکی شده است. پریفرم‌ها با توجه به ویژگی‌هایی که دارند در بخش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- بطری و ظروف بسته‌بندی سموم و آفت کش‌ها
- بسته‌بندی انواع مایعات صنعتی و شیمیایی مانند ضدیخ، روغن، آب مقطر، شیشه شوی
- بسته بندی نوشابه و نوشیدنی‌های گازدار
- بسته‌بندی محصولات لبنی مانند شیر و دوغ
- بسته‌بندی روغن مایع خوراکی و گیاهی
- بسته‌بندی آب معدنی، نوشیدنی‌های طبیعی
- بطری و ظروف مایعات بهداشتی و ضدعفونی کننده
- محصولات آرایشی و بهداشتی پوست و مو
- بسته‌بندی محصولات پزشکی
مزایای استفاده از پریفرم
پریفرم‌ها تولید شده در ساپل به دلیل مزایای بسیاری که در ساخت بطری، ظروف نگهدارنده و تولید محصولات دارند طرفدار بسیاری پیدا کرده‌اند. مهم‌ترین مزایای آن عبارتند از:
- کیفیت بالا و یکنواختی در تولید
- کاهش هزینه‌های بسته‌بندی محصولات، حمل و نقل و نگهداری
- دوام بالا و مقاومت در برابر ضربه
- سازگار با محیط زیست قابلیت بازیافت و استفاده مجدد
- امکان تولید در اشکال و اندازه‌های متنوع
- تاثیر بسیار کم در طعم و عطر محتویات داخل بطری
- سرعت بالا در بسته‌بندی محصولات
- انعطاف‌پذیری بالا
جمع‌بندی
پریفرم یک قطعه پلاستیکی پیش‌ساخته است که به‌عنوان ماده اولیه در تولید بطری‌های PET و سایر ظروف پلاستیکی استفاده می‌شود. این محصول به دلیل سبک بودن، استحکام بالا و قابلیت بازیافت، جایگاه ویژه‌ای در صنایع بسته‌بندی دارد و به بهبود فرآیند تولید کمک می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد خرید انواع پریفرم را دارید، با کارشناسان محبوب پلاست در تماس باشید.